Một trong những vấn đề tồn tại lớn nhất đối với việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam là sự thờ ơ của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Rất nhiều người nghĩ rằng chỉ có các tập đoàn lớn hay đa quốc gia thì mới cần bận tâm đến việc bảo vệ tài sản trí tuệ của mình. Đây là một tư duy cần sớm được loại bỏ nếu các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước muốn đủ sức cạnh tranh về lâu dài.
1. Quyền sở hữu trí tuệ ảnh hưởng đến doanh nghiệp thế nào?
Bất kể doanh nghiệp của bạn sản xuất sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ gì thì chắc chắn rằng doanh nghiệp của bạn cũng đang tạo ra và sử dụng rất nhiều quyền sở hữu trí tuệ. Ví dụ, chiếc đầu đĩa CD. Việc bảo hộ độc quyền sáng chế được thực hiện đối với nhiều bộ phận kỹ thuật của chiếc đầu đĩa. Kiểu dáng của nó cũng được bảo hộ bởi các quyền đối với kiểu dáng công nghiệp. Tên của chiếc đầu đĩa được bảo hộ bởi nhãn hiệu và các bản nhạc do chiếc đầu đĩa CD phát ra cũng đã hoặc sẽ được bảo hộ bởi quyền tác giả.
Hầu hết các doanh nghiệp vừa và nhỏ đều có tên thương mại hoặc sở hữu một hoặc nhiều nhãn hiệu được bảo hộ. Thêm vào đó nữa không ít các doanh nghiệp vừa và nhỏ khởi nghiệp kinh doanh nhờ vào những thông tin bí mật có giá trị như danh sách khách hàng, các chiến lược bán hàng mà doanh nghiệp muốn bảo mật, hay các công thức và kiểu dáng có tính sáng tạo nguyên gốc, thậm chí là những sáng tạo hoặc cải tiến kỹ thuật đối với sản phẩm hoặc dịch vụ hiện có cũng có thể coi là quyền sở hữu trí tuệ.
Quyền sở hữu trí tuệ phát sinh ngay từ khi đăng ký tên doanh nghiệp
2. Coi trọng tài sản trí tuệ
Quyền sở hữu trí tuệ là một tài sản của doanh nghiệp. Tài sản của doanh nghiệp có thể được chia làm hai loại chính: tài sản hữu hình và tài sản vô hình (bao gồm nguồn nhân lực, bí quyết kỹ thuật, ý tưởng, nhãn hiệu, kiểu dáng,…). Theo truyền thống, tài sản hữu hình chiếm phần lớn giá trị của doanh nghiệp nên được coi là có vai trò quyết định đối với năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Tuy nhiên hiện nay, nhờ cuộc cách mạng công nghệ thông tin và sự phát triển của nền kinh tế dịch vụ, ngày càng có nhiều doanh nghiệp nhận ra rằng tài sản vô hình của họ còn có giá trị lớn hơn cả các tài sản hữu hình. Chính vì lẽ đó, việc coi trọng và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ với các tài sản này có thể mang ý nghĩa sống còn cho một doanh nghiệp vừa và nhỏ.
3. Đầu tư tài sản trí tuệ
Hầu hết các doanh nghiệp đều biết việc đầu tư vào tài sản, thiết bị, tiếp thị và nghiên cứu có thể cải thiện mạnh mẽ tình hình tài chính của công ty thông qua việc mở rộng tài sản hiện có và nâng cao năng suất trong tương lai. Tuy nhiên việc có được quyền sở hữu trí tuệ cũng có thể mang lại hiệu quả tương tự.
Các tài sản trí tuệ cũng ảnh hưởng không nhỏ đến giá trị doanh nghiệp
Kỳ vọng về lợi nhuận trong tương lai là một biến số lớn khi người ta định giá doanh nghiệp. Kỳ vọng về lợi nhuận trong tương lai có thể bị ảnh hưởng đáng kể bởi việc sở hữu các bằng độc quyền sáng chế quan trọng. Tương tự, một nhãn hiệu đẹp có uy tín với khách hàng cũng có thể làm tăng giá trị trong tương lai của doanh nghiệp và có vai trò quyết định giúp sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp trở nên hấp dẫn hơn đối với khách hàng. Do vậy, việc đầu tư vào xây dựng một hệ thống quyền sở hữu trí tuệ tốt sẽ làm tăng giá trị cho doanh nghiệp vừa và nhỏ của bạn trong định hướng lâu dài.